شرح وظایف گروه آموزش و ارتقای سلامت:
اجرای سیاست ها و برنامه های ابالغ شده از دفتر آموزش و ارتقای سلامت
نیازسنجی آموزشی براساس اولویت های سلامت منطقه
طراحی برنامه های آموزشی براساس نتایج حاصل از نیازسنجی آموزشی و مبتنی بر شواهد در منطقه
جلب حمایت و همکاری درون بخشی برای پیشبرد برنامه های آموزش و ارتقای سلامت منطقه
جلب حمایت و مشارکت سازمان ها، ادارات و نهادهای دولتی و غیردولتی منطقه برای پیشبرد اهداف آموزش
و ارتقای سلامت
مشارکت در ایجاد و توسعه محیط های حامی سلامت در منطقه
ارایه مشاوره فنی در زمینه آموزش و ارتقای سلامت به واحدهای زیرمجموعه دانشگاه و سایر سازمان ها،
ادارات و نهادها در منطقه
مشارکت در شناسایی و تحلیل تعیین کننده های اجتماعی سلامت منطقه
سازماندهی و نظارت بر توزیع نیروی انسانی آموزش سلامت در سطح دانشگاه
ارزشیابی برنامه های آموزش و ارتقای سلامت و نظارت بر رعایت استانداردها در فرآیندهای آموزش سلامت
منطقه
تامین و توزیع منابع مالی برنامه های آموزش و ارتقای سلامت منطقه و نظارت بر هزینه کرد آنها
آموزش کارشناسان حوزه های ستادی شبکه بهداشت و درمان در حوزه های آموزشی، ارتباطی، اطلاع رسانی
و ارتقای سلامت
توانمندسازی کارشناسان آموزش سلامت مراکز تابعه برای ایفای وظیفه تخصصی در برنامه های آموزش و
ارتقای سلامت
ترویج سبک زندگی سالم در منطقه با استفاده از رویکردهای مناسب
توسعه برنامه های مشارکتی و تقویت تشکل های داوطلبانه در حوزه سلامت منطقه
کمک به گسترش برنامه های سلامت در مدارس، محیط های کار، مراکز ارائه خدمات سلامت و مکان های
عمومی منطقه با کمک الگوهای مناسبی چون بازاریابی اجتماعی
همکاری باسایر واحدهای حوزه معاونت بهداشتی در طراحی و اجرای مداخلات سلامت منطقه
برنامه ریزی بسیج های ارتباطی در سطح منطقه
ترویج رویکردهای نوین مناسب نظام سلامت ابلاغ شده
حمایت از ایجاد و توسعه منابع علمی، رسانه ها و بانک های اطلاعاتی آموزش و ارتقای سلامت در منطقه
مشارکت در طراحی و اجرای پژوهش های کاربردی در حوزه آموزش و ارتقای سلامت در سطح منطقه
همکاری با دانشگاه علوم پزشکی در انتقال مهارت های آموزش و ارتقای سلامت به دانشجویان رشته های علوم
پزشکی و معرفی رویکردها و برنامه های جدید
ایجاد بانک رسانه واحد آموزش سلامت از طریق دریافت، آرشیو و ایجاد دسترسی به مواد آموزشی تولید شده
هدایت و نظارت بر فرایند تولید و انتشار و ارزشیابی مواد و رسانه های آموزش سلامت
هدایت و نظارت بر پیش آزمون مواد آموزشی و تحلیل نتیجه و ارسال آن به طراحان مواد آموزشی
برنامه ریزی و تخصیص مواد آموزشی و رسانه های آموزش سلامت تولید شده
شناسایی و حمایت ایده های نوآورانه در زمینه آموزش و ارتقای سلامت منطقه
برنامه ریزی، ساماندهی و ارزشیابی دانشجویان گروه های علوم پزشکی جهت گذراندن دوره های کارآموزی
و کارورزی
پایش نظارت کنترل و ارزشیابی فعالیتها و مداخلات آموزشی
جمع آوری، تحلیل، گزارش وبازخورد آمار فعالیت های آموزش سلامت شهرستان و واحدهای تابعه

برنامه های کشوری آموزش و ارتقای سلامت:
-1 خود مراقبتی فردی :
 سفیران سلامت دانش آموزی :
 سفیران سلامت دانشجویی :
 سفیران سلامت طلبه :
 داوطلبان سلامت محله :
 داوطلبان سلامت متخصص :
 خانوار تحت پوشش داوطلبان سلامت محله :
-2 خودمراقبتی سازمانی :
 سازمانهای دولتی
 سازمانهای غیر دولتی
-3 خودمراقبتی اجتماعی :
-4 گروههای خودیار :
-5 نیازسنجی جامعه :
-6 کمپینها و مناسبتها :
 کمپین سلامتی را قدم بزن
 کمپین نه به تصادف
 کمپین خواب سالم
........ 
خود مراقبتی فردی :
خودمراقبتی:
شامل اعمالی است اکتسابی، آگاهانه و هدفدار که مردم برای خود، فرزندان و خانواده شان انجام میدهندتا
تندرست بمانند، از سلامت جسمی، روانی و اجتماعی خود حفاظت کنند، نیازهای جسمی، روانی و اجتماعی
خود رابرآورده سازند، از بیماری ها یا حوادث پیشگیری کنند، بیماری های مزمن خود را مدیریت کنند و نیز
از سلامت خود بعد از بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان حفاظت کنند.
خودمراقبتی عملکردی آگاهانه، آموختنی و تنظیمی است که برای تأمین و تداوم شرایط و منابع الزم برای
ادامه حیات و حفظ عملکرد جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی و رشد انسان در محدوده طبیعی و متناسب برای
حیات وجامعیت عملکرد وی اعمال میگردد .خودمراقبتی فرایندی مادام العمر است که در تمامی دورانها و
موقعیتهای زندگی مطرح است .تمامی دولت ها، با توسعه سیاست های حامی سلامت، عدالت و توسعه پایدار

کشور، امکان زندگی در محیط سالم و انتخاب آزاد، عادالنه و ارزان گزینه های سلامت را برای همه شهروندان
فراهم می کنند .در واقع، سلامت محصول مشترک دولت ها، ملت ها و بازار است .مردم با انتخاب گزینه های
سالم، سلامت را به عنوان یک ثروت حفظ کرده وارتقا می دهند .شایان ذکر است که این انتخاب نیازمند
برخورداری از سواد سلامت و تمرین مهارت های خودمراقبتی است.
این در حالی است که شاخص سواد سلامت در ایران به عنوان یکی از 3 عامل مهم اجتماعی موثر بر
سلامت)SDH)طبق بررسی انجام شده در سال 1403 نشان داده است که از هر دو نفر ایرانی، یک نفر سواد
سلامت محدود دارد .ازپیامدهای ناشی از کم سوادی افراد در حوزه سلامت می توان به فقر مهارتهای
خودمراقبتی، استفاده کمتر از خدمات پیشگیری، انتخاب های ضعیف سالمت، تأخیر بیشتر در تشخیص ها، فهم
کمتر از وضعیت های پزشکی، پایبندی کمتر به دستورالعمل های پزشکی، افزایش خطر بستری شدن، وضعیت
سلامت جسمی و روانی ضعیف تر، افزایش خطر مرگ وهزینه های مراقبت سلامت بیشتر اشاره نمود.
سواد سلامت :
عبارت است از میزان ظرفیت هر فرد برای کسب، درک و فهم مربوط به سلامت که برای تصمیم گیری و
عمل مناسب است.
سفیر سلامت خانواده :
عضوی از اعضای یک خانواده است( ترجیحا مادر خانواده )که حداقل 8 کلاس سواد خواندن و نوشتن دارد و به صورت
داوطلبانه مسوولیت انتقال مطالب آموخته شده در حوزه سلامت و مراقبت فعال از سلامت خود و اعضای خانواده
(خانواده محور )را بر عهده دارد.
 شرح وظایف سفیران سلامت:
-1 گذراندن دوره های آموزشی شامل :راهنمای ملی خودمراقبتی( ناخوشی جزیی، سبک زندگی سالم،
خطرسنجی بیماری های قلبی عروقی و سرطان ها، بسته های هر خانه یک پایگاه سلامت، آشنایی سامانه های
آموزش سلامت، سایر دوره های آموزشی مبتنی بر نیازسنجی سلامت جامعه و سایر بسته های آموزشی مورد
نیاز.
-2 انتقال آموزشها به اعضای خانواده
-3 مراجعه به پایگاه های سلامت /خانه بهداشت برای انجام مراقبت های گروه سنی خود و اعضای خانواده
-4 تکمیل پرونده خودمراقبتی خود و خانواده در سامانه آموزش سلامت
 خودمراقبتی فردی :
شامل اعمالی است اکتسابی، آگاهانه و هدفدار که فرد برای خود، فرزندان و خانواده اش انجام میدهد تا سالم بمانند،
ازسلامت جسمی، روانی و اجتماعی خود و خانواده خود حفاظت کند، نیازهای جسامی، روانی و اجتماعی خود و آنها
را برآورده سازد، از بیماریها یا حوادث پیشگیری کند، بیماری های مزمن خود و خانواده خود را مدیریت کند و نیاز
ازسلامت خود و خانواده اش بعد از ابتال به بیماری حاد یا ترخیص از بیمارستان، حفاظت کند.
 خودیاری :
فرآیندی خودجوش است که در آن افرادی که مشکل یا آرمانی مشابه دارند، به یکدیگر کمک میکنند تا سلامتشان ارتقا
یابد، از تأثیر بیماری و آسیب کاسته شود و تا افراد در حد امکان به زندگی سالم و طبیعی خود بازگردند.
 سفیر سلامت دانش آموز، دانشجو و طلبه :
سفیر سلامت دانش آموز، دانشجو و طلبه؛ به دانش آموز، دانشجو و طلبه داوطلب و علاقه مند به فراگیری و فعالیت
درحیطه های مختلف سلامت گفته میشود.
خودمراقبتی سازمانی :
فرآیندی انتخابی، مشارکتی و فعال برای ارتقای سلامت یک سازمان است که توسط اعضای سازمان، طراحی،
اجراوپایش و ارزشیابی میشود.
