رسالت:
برنامه کودکان جزو اصولی ترین برنامه های بهداشتی بوده و هدف آن تامین ، حفظ و ارتقاء سطح سلامت کودکان ، کاهش بار بیماریها و میزان مرگ ومیر و بهبود تغذیه آنان از طریق ارائه خدمات بهداشتی درمانی است .

هدف کلی برنامه:
کاهش مرگ و میر کودکان زیر 5 سال

گروه هدف این برنامه :
کودکان زیر 8 سال ساکن درکشور اعم از ایرانی و غیرایرانی است .

ارائه دهندگان خدمت :
بهورزان ، کاردانها ، کارشناسان مرتبط با برنامه کودکان و پزشکان جهت ارائه خدمات مشاوره ای و کلینیکی ، نیروهای آموزش دیده مردمی ، رابطین بهداشتی جهت ارائه خدمات آموزشی است .
خدمات دربخشهای دولتی ، خصوصی و خیریه ارائه میگردد.

اجزاءبرنامه کودکان:
 مراقبت های ادغام یافته ناخوشیهای اطفال (مانا)
 مراقبت های ادغام یافته کودک سالم( wcc)
 ترویج تغذیه با شیرمادر

1) برنامه مراقبت های ادغام یافته ناخوشیهای اطفال (مانا) :

1-1 ) معرفی برنامه :
مانا برنامه های مختلف مراقبت کودکان را با یکدیگر ترکیب نموده و مهمترین و شایعترین علل مراجعه و مرگ و میر کودکان را دربرگرفته، تشخیص و درمان صحیح بیماریها را براساس نشانه های موجود امکان پذیر میسازد. مانا حاوی اصول راهنما برای آموزش به مادران است تا خانواده ها در بهبودی کودک خود مشارکت نموده و با اجرای صحیح اقدامات پیشگیری از جمله تغذیه صحیح کودک، انجام به موقع واکسیناسیون و ... از ابتلا و یا شدت بیماری وی جلوگیری کنند. مانا برنامه های موجود مراقبت از کودکان زیر 5 سال را هماهنگ نموده و با این هماهنگی ، کیفیت ارائه خدمات را افزایش داده و اثر بخشی مراقبتها را بالا می برد و هزینه های خدمات را کاهش می دهد . راهنمای مراقبت ادغام یافته کودک بیماربرای دو سطح پزشک و غیر پزشک به اجرا در آمده است.برنامه مانا از سال 1381 بصورت پایلوت درشهرستان سنقر و درسال 1382 درکلیه شهرستانهای تابعه استان  و از جمله شهرستان جوانرود به اجراء درآمده است.

2-1) اهداف برنامه :
1- کاهش مرگ و میر کودکان زیر 5 سال
2- ارتقاء آگاهی و عملکرد کارکنان
3- ارتقاء آگاهی وعملکرد جامعه
4- افزایش در صد پوشش مراقبت کودکان بیمار
5 - افزایش همکاری پزشکان بخش خصوصی

3-1) شرح وظایف :

1-3-1) سطوح ارائه دهنده خدمت :
1- مراقبت از کودک بیمار (در دو سطح پزشک و غیر پزشک) شامل ارزیابی ، طبقه بندی ، درمان ، ارجاع ، مشاوره و پیگری کودک بیمار زیر 5 سال
2- مراقبت از کودک مصدوم (در دو سطح پزشک و غیر پزشک) شامل ارزیابی ، طبقه بندی، درما ن وا رجاع کودک مصدوم زیر 5 سال از نظر حادثه ، سوختگی ،مسمومیت و گزش و گزیدگی

2-3-1 ) سطوح مدیریتی :
شامل آموزش ، پایش، نظارت ، پشتیبانی( تامین دفاتر و فرمها ، تامین داروها ، تامین تجهیزات و...)

2) مراقبت های ادغام یافته کودک سالم( wcc) :

1-2 ) معرفی برنامه :

برنامه مراقبت کودک سالم به دنبال یافتن راهی برای جدا کردن کودکان سالم از کودکان به ظاهر سالم یا مستعد بیماری است که هنوز نشانه های بیماری در آنها مستقر نشده است در حقیقت هدف این برنامه طراحی نظام غربالگری استاندارد مراقبت کودکان صفر تا هشت سال و اجرای آن می باشد در برنامه مراقبت کودک سالم ، تمام کودکان کمتر از هشت سال که به واحد بهداشتی آورده می شوند از نظر وضعیت عمومی ، تغذیه ، وزن ، قد ، دور سر،دهان و دندان، بینایی ، تکامل ، واکسیناسیون و مکمل های دارویی،آزمایشات ارزیابی می شوند. اجزای مراقبت در برنامه کودک سالم شامل موارد زیر است :
 معاینه بالینی
 تستهای آزمایشگاهی
 آموزش و مشاوره
 واکسیناسیون و مکملهای دارویی
 پیشگیری از حوادث و سوانح
 رابطه متقابل کودک و والدین
راهنمای مراقبت ادغام یافته کودک سالم برای دو سطح پزشک و غیر پزشک به اجرا در آمده است. برنامه کودک سالم در سال 1386 در کلیه شهرستانهای تابعه استان اجرا گردیده است.

2-2) اهداف برنامه :

1- کاهش مرگ و میر کودکان زیر 5 سال
2- ارتقاء آگاهی و عملکرد کارکنان
3- ارتقاء آگاهی وعملکرد جامعه
4- افزایش در صد پوشش مراقبت کودکان سالم
5- افزایش همکاری پزشکان بخش خصوصی
3-2) شرح وظایف :
1-3-2 ) واحدهای ارائه دهنده خدمت شامل :
1- ارزیابی ، طبقه بندی وضعیت عمومی- تغذیه- رشد– بینایی- تکامل - واکسیناسیون – دهان و دندان – مکملهای دارویی- وضعیت آزمایشات غربالگری( هیپو تیروئیدی ،خون ،ادرار،چربی خون )
2- مشاوره (مشکلات تغذیه ای ، طرز صحیح شیر دهی ، توصیه درمانی برای برفک – پیشگیری از حوادث و سوانح- رابطه متقابل کودک و والدین- مشکلات دهان ودندان)
3- ارجاع و پیگیری(مشکلات تغذیه ای– اختلال رشد – مشکل تکاملی- زردی – برفک - مشکلات دهان ودندان)
4- اجزای مراقبت ( مصاحبه ، معاینه بالینی ، تستهای آزمایشگاهی ،آموزش و مشاوره،واکسیناسیون ،ارائه مکملهای دارویی ، آموزش راههای پیشگیری از حوادث و سوانح ، رابطه متقابل کودک و والدین ) میباشد .
این مراقبتها برای دو سطح پزشک و غیر پزشک دیده شده است.
2-3-2 ) فعالیتهای ستادی :
1- برنامه ریزی در خصوص اهم برنامه های مراقبتی کودکان شامل:
کنترل رشد و تکامل کودک ، پیشگیری از حوادث و سوانح در کودکان، رابطه متقابل والدین با کودک ، تغذیه کودک
2- برنامه ریزی عملیاتی
3- نظارت و پایش برآموزشها ، نحوه اجرای برنامه در واحدهای ارائه دهنده خدمت
4- آموزش و اطلاع رسانی (کارکنان ، مراقبین کودک ، نمایندگان ادارات و ارگانها و نیروهای مردمی )
5- پشتیبانی (فرمها و دفاتر ، تجهیزات،مکملهای داروئئ و...... )
6- گزارش گیری از سطوح مادون و گزارش دهی به سطوح مافوق
7-ارزشیابی فعالیتها
3) برنامه ترویج تغذیه با شیرمادر :

1-3 ) معرفی برنامه:
تغذیه با شیر مادر یکی از مبانی بنیادی در رشد و نمو و سلامت جسم و روان کودکان بوده و در سلامت مادران تاثیر به سزایی دارد . کارکنان بهداشتی درمانی سطوح مختلف که در زمینه تغذیه و بهداشت مادر و کودک فعالیت میکنند همواره باید از اهمیت تغذیه با شیر مادر و راهکارهای حل مشکلات شیردهی مطلع باشند.
یکی از چهار استراتژی اتخاذ شده توسط یونیسف که به انقلاب سلامتی کودکان منجر شده است شیر مادر است. تغذیه با شیر مادر روش بی نظیری برای تامین غذای مناسب جهت رشد و تکامل مطلوب شیرخواران است و یک بخش مکمل از فرآیند باروری با اثرات بسیار مهم برای سلامت مادران است .
به لحاظ مزایای بی نظیر بهداشتی ،تغذیه ای ، ایمونولوژیکی ، روانی ، عاطفی و اقتصادی تغذیه با شیر مادر اولین گامهای این برنامه همزمان با نهضت جهانی ترویج تغذیه با شیرمادر برای اجرا در کشور مدون گرد ید . برنامه ترویج تغذیه با شیر مادر از سال 1372 به بعد در سطح استان اجرا گردیده است.
2-3 ) اهداف برنامه:

1- دستیابی به افزایش میانگین سن قطع شیردهی
2- افزایش درصد تغذیه انحصاری با شیر مادر تا 6ماهگی

4) شرح وظایف :
1-4 ) واحدهای ارائه دهنده خدمت شامل :
1- بیمارستان دوستدار کودک ( هم اتاقی – شروع به موقع- تماس پوست به پوست )
2- آموزش ( آموزش پیش از بارداری – آموزش بعد از زایمان – اموزش دوران شیردهی )
3- تغذیه انحصاری با شیر مادر
4- تداوم مصرف شیر مادر تا دو سالگی
5- شروع به هنگام تغذیه کمکی

 

وضعیت اجرای برنامه  سلامت کودکان در سطح شهرستان جوانرود   :

 

            1-2برنامه مانا

در نیمه دوم سال 1382   اجرا گردید ودر حال حاضر برنامه به مدت7  سال است که در کلیه خانه ها ومراکز شهری وروستایی  اجرا می شود .لازم به ذکر است همکاری پزشکان وماماهای تیم سلامت در زمینه اجرای مانا تاحدودی مطلوب میباشد .ذکر این نکته ضروری است که متاسفانه برخی پزشکان نسبت به تکمیل فرمهای مشاهده که بایستی توسط آنان پر شود کم کاری می کنند. درطی سال خانه های بهداشت تحت پوشش 2بار مورد پایش قرار می گیرند ،ومراکز بهداشتی درمانی شهری وروستایی1 بار در طی سال مورد نظارت قرار میگیرند در زمینه آموزش 100% یهورزان وپزشکان وپرسنل رده میانی  رسمی وثابت آموزش دیده اند . نیروهای  جدیدالورداعم از کارکنان طرحی و استخدامی

که آموزش ندیده اند  جهت آموزش آنها در طی سال برنامه ریزی شده است . در سال 88 نیز روند باز آموزی ادامه داشته و در تاریخ16/4/88و لغایت20/4/88جهت بهورزان برگزار گردید.

2-2برنامه مراقبتهای ادغام یافته کودک سالم " W.C.C " :

درسال 84 هسته های آموزش این شهرستان در استان در زمینه مراقبتهای ادغام یافته کودک سالم  آموزش دیدند و در19و20 تیرماه 85 کارگاه آموزشی کودک سالم جهت پزشکان وپرسنل رده میانی  برگزار شد، وپس از آن توسط هسته های آموزش جهت بهورزان کارگاه مراقبتهای ادغام یافته کودک سالم  در 11و12 مرداد ماه    برگزار گردید .  در نیمه دوم سال 85 به اجرا در آمد، در آذر ماه 85 پایش کودک سالم همراه با پایش دوم مانا درسطح مراکز وخانه های بهداشت انجام ویک دوره نظارت برنامه کودک سال درسال 85 انجام شد.در سال 86 نیز کارگاه مانا و کودک سالم برگزار شد .این روند درسال 87 نیز ادامه داشته و در تاریخ 20/11/87 کارگاه باز آموزی کودک سالم و در تاریخ 20/12/87 و 21/12/87 کارگاه باز آموزی مانا جهت کارکنان رده میانی برگزار شد.در سال 88 نیز روند باز آموزی ادامه داشته و در تاریخ16/4/88و لغایت20/4/88جهت بهورزان برگزار گردید.

 

5 - آموزش پرسنل