مقاله ای به مناسبت روزجهانی سالمند

روز جهانی سالمندان

روز نهم مهرماه، در هر سال به عنوان روز سالمندان نامگذاری شده است تا گامی در راستای تکریم این پدران و مادران برداشته شود.

دوران سالمندی همانند دوران کودکی یا جوانی، یکی از مراحل زندگی است با این تفاوت که دوران کودک و جوانی، سرشار از انرژی و تلاش، ولی دوران سالمندی، همراه با تحلیل قوا و کاهش میزان فعالیت های فیزیکی می باشد.
تا قبل از قرن بیستم و یکم میلادی، میانگین عمر، بسیار پایین بود. اما بهبود وضع تغذیه و پیشرفت های چشمگیر پزشکی و ارتقای سطح بهداشت، سبب افزایش میانگین عمر گردیده است. وجود شمار روز افزون سالمندان در اکثر کشورها موجب شده که مقامات دولتی و برنامه ریزان اجتماعی، توجه بیشتری به این مسأله ابراز نموده و به وضع مقررات تأمین اجتماعی مطلوب تر آنان همت گمارند. اسلام نیز به آنان ارج می ‏نهد و حرمت قائل است و به رعایت حقوق و احترام آنان سفارش کرده و به بهره گیری از تجارب و افکار پخته آنان تشویق می کند.
●محوروحدت
مجموعه افراد یک فامیل، نسبت به بزرگ خاندان احترام می ‏گزارند و در کارها با آنان مشورت می ‏کنند و در اختلافات، به رأی و حکمیت و داوری آنان ارج می ‏نهند و گاهی یک سخن از سوی آنان، آتش فتنه‏ ای را خاموش می ‏سازد، یا تفرقه و کدورتی را به وفاق و همدلی و آشتی مبدل می ‏سازد.
نعمت وجود با برکت آنان، اغلب تا هستند، ناشناخته است.چه بسا وقتی به جایگاه حساس و مهم و نقش کارگشای آنان پی می‏برند که آنان را از دست داده اند. چه بسیار اختلاف ها و قهرها و نزاع های خانوادگی که پس از درگذشتِ «بزرگ خاندان» چهره نشان می ‏دهد و چه بسیار رابطه‏ ها و رفت و آمدها که قطع می ‏شود، یا به سردی می ‏گراید، و علت آن فقط از دنیا رفتن محوری است که مایه دلگرمی، امید، انس و معاشرت فامیل است.
رسول خدا (ص) فرمود: «البَرکهٔ مَعَ اکابِرِکم»: برکت و خیر ماندگار، همراه بزرگترهای شماست. در سخن دیگر فرمود: «الشّیخُ فی اَهْلِهِ کالنّبیِ فی اُمّتهِ»؛ پیرمرد در میان خانواده ‏اش، همچون یک «پیامبر» در میان امتش است.
این اشاره به همان نقش محوری، فروغ‏ بخشی، صفا آوری، هدایت و ارشاد، تجمع و الفت است که در وجود آنان نهفته است. پس اگر بزرگترها در فامیل و خانواده، چراغ روشنی ‏بخش و محور وحدت و همدلی و عامل انس و ارتباط و رفت و آمدهای خانوادگی ‏اند، باید این جایگاه، محفوظ بماند و مورد حراست و تقویت قرار گیرد.

رعایت ادب و مقتضای حق ‏شناسی نسبت به عمری تلاش صادقانه و ایثارها، گذشت ها، دلسوزی ها و سوختن و ساختن ها که بزرگان از خود نشان داده‏ اند، آن است که در خانواده‏ ها مورد تکریم قرار گیرند، عزیز و محترم باشند، به آنان بی ‏مهری نشود، خاطرشان آزرده نگردد، به توصیه‏ ها و راهنمایی هایی که از سر سوز و تجربه می ‏دهند، بی‏اعتنایی  نشود.
خود «بزرگسالی» و «سن بالا» در فرهنگ دینی ما احترام دارد. این سخن پیامبر خدا (ص) است: «مَنْ عَرَفَ فَضْلَ کبیرٍ لِسنّهِ فَوَقَّرَهُ، آمَنَهُ اللَّهُ تعالی مِن فَزَعِ یوم القیامهٔ»؛ هر کس فضیلت و مقام یک «بزرگ» را به خاطر سن و سالش بشناسد و او را مورد احترام قرار دهد، خدای متعال او را از هراس و نگرانی روز قیامت ایمن میدارد.
احترام به بزرگترها و ترحم و مهربانی نسبت به کوچکترها، از دستورالعمل های اخلاقی اسلام است و کانون خانواده‏هاراگرم می‏سازد .
اگر جوانان قدر پیران را نشناسند و به جایگاه آنان حرمت ننهند، هم رشته‏ های عاطفی پیوندهای انسانی از هم گسسته می‏شود، هم از رأفت و عاطفه و تجربه سالخوردگان محروم می‏شوند، هم نشانه بی ‏توجهی خود به ارزشها را امضا کرده‏ اند. سالمندان، حاصل یک عمر، تجربه و چشیدن سرد و گرم روزگارند و می ‏توانند «مشاور» خوبی در تصمیم‏ گیریهای زندگی باشند.
آنچه در آینه جوان بیند
پیر در خشت خام، آن بیند

منبع: برگرفته از اینترنت

تدوین :کارشناس برنامه سالمندان شهرستان جوانرود